Ergonomia stanowi naukową podstawę dostosowywania środowiska roboczego - narzędzi, urządzeń, maszyn oraz otoczenia materialnego, do psychofizycznych możliwości, wymagań i potrzeb ludzi. Celem jest poprawa efektywności oraz ograniczenie biologicznych kosztów pracy.
Źródłem tych ostatnich mogą być różne czynniki występujące na stanowisku roboczym, w tym: nadmierny hałas i zapylenie, szkodliwe środki chemiczne, nasilone drgania mechaniczne, nieodpowiednie oświetlenie oraz nadmierne obciążenie fizyczne. Te ostatnie można podzielić na dwie kategorie - obciążenie fizyczne dynamiczne, będące skutkiem aktywności ruchowej oraz statyczne, wywołane długotrwałym napięciem mięśni powodowanym utrzymywaniem w jednej pozycji, zwłaszcza wymuszonej, ciała lub przedmiotów.
SKUTKI I PRZYCZYNY
Obciążenie fizyczne jest przyczyną wielu problemów z układem mięśniowo-szkieletowym. Dolegliwości może wywołać pojedynczy uraz lub wiele kontuzji. Rozwijają się one w krótkim czasie albo miesiącami, a nawet latami. Początkowo mogą nie dawać żadnych symptomów, które pojawiają się dopiero po pewnym czasie, stopniowo się nasilając albo objawiają się od razu.
U różnych osób wykonujących taką samą pracę występują z różną intensywnością. Przykładowo o problemach z układem mięśniowo-szkieletowym świadczyć mogą: osłabienie siły chwytania, coraz mniejszy zasięg ruchu i trudności z wykonywaniem codziennych czynności.
Zazwyczaj objawy można łatwo skojarzyć z ich przyczyną. Przykładowo gdy pracownika bolą plecy, prawdopodobne powody to: częste podnoszenie ciężkich obiektów, w tym za ciężkich do udźwignięcia przez jedną osobę, niewłaściwa technika podnoszenia, na przykład przez schylanie się zamiast kucania, oraz unoszenie obiektu ponad linię ramion. Żeby zapobiec urazom przez to powodowanym, należy: uzupełnić wyposażenie stanowiska o podnośnik, przeszkolić załogę na temat metod bezpiecznego podnoszenia ciężarów, udostępnić pracownikom drabinę lub podest.
Zatem projektując stanowisko robocze, najpierw trzeba przeanalizować potencjalne przyczyny problemów z układem mięśniowo-szkieletowym, na które może być narażona jego obsługa, a następnie wdrożyć środki zapobiegawcze. Dalej wyjaśniamy, jak zapobiegać nieprawidłowej postawie na stanowiskach pracy na stojąco, na siedząco, jak je właściwie oświetlić oraz jakie narzędzie ręczne są bezpieczne w użytkowaniu.
