Kontrola stanu instalacji

Od przebiegu procesów realizowanych w zakładach uzdatniania wody, oczyszczalniach ścieków oraz przepompowniach wody i ścieków zależy, czy woda dostarczana odbiorcom lub odprowadzana do rzek, jezior lub mórz spełnia wymagane normy jakościowe. Aby zwiększyć efektywność działania i niezawodność tego typu instalacji, wyposaża się je w systemy automatyki procesowej. Te ostatnie stanowią nagromadzenie różnego rodzaju czujników, urządzeń wykonawczych oraz regulatorów. W artykule, przedstawiając jako przykład oczyszczalnię ścieków, charakteryzujemy wymienione urządzenia i systemy oraz opisujemy poszczególne etapy pracy zakładów w branży wodociągowo-kanalizacyjnej.

Posłuchaj
00:00
Spis treści

CZUJNIKI WIELKOŚCI ŚRODOWISKOWYCH

Oprócz tego niezbędne są też sensory parametrów chemicznych i biochemicznych. Na podstawie wskazań m.in. czujników pH, stężenia zawiesin, osadów i różnych substancji chemicznych oraz ich przewodności można ocenić postęp i efektywność zachodzących reakcji chemicznych oraz zjawisk biologicznych występujących na poszczególnych etapach oczyszczania ścieków.

Dane te są również niezbędne do określenia wymaganej dawki środków chemicznych oraz innych substancji - na przykład przyspieszających dany proces. Istotny jest na przykład pomiar stężenia rozpuszczonego tlenu w zbiornikach z osadem czynnym, do których jest on dodawany w celu zwiększenia aktywności mikroorganizmów rozkładających związki organiczne w ściekach.

Jeżeli jest go za mało, tworzą się warunki beztlenowe, a wówczas mikroorganizmy zawarte w osadzie zaczynają obumierać, nie spełniając swojego zadania. Innym przykładem jest ocena efektywności procesu neutralizacji chlorowanej wody przez dodanie do niej dwutlenku siarki na podstawie pomiaru stężenia chloru.

Na rysunku 2 przedstawiono schemat takiego systemu pomiarowego składającego się z urządzenia próbkującego, systemu przygotowania próbki (wymaganego, gdy konieczne jest dodanie jakichś odczynników), czujnika, analizatora oraz urządzenia rejestrującego wyniki pomiarów lub przesyłającego je do centralnego systemu sterowania.

Andrzej Langowski

Nivus

Specyfika zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzenia ścieków wymusza sprawowanie nadzoru nad rozległymi sieciami wodociągowymi i kanalizacyjnymi. Zastosowanie modelu matematycznego do nadzoru nad takimi sieciami jest najczęściej stosowanym narzędziem krajach w Unii Europejskiej. Dzięki niemu możliwa jest również minimalizacja strat wynikających z awarii i występowania zjawisk ekstremalnych.

Obecnie w Polsce tego typu modele wdrażane są np. w Warszawie i we Wrocławiu. Aby je skalibrować, należy wprowadzać do nich wartości takie jak np. ciśnienie wody i wartość jej przepływu zmierzone w wyznaczonych punktach sieci. W zakresie pomiarów w sieci wodociągowej dobór odpowiednich urządzeń nie stwarza problemów, natomiast pomiary przepływu ścieków w kanałach z niepełnym wypełnieniem są tematem trudnym aplikacyjnie.

Warunki pomiarowe panujące w kanalizacji - zmienność poziomu wypełnienia i prędkości ścieków powodują, że zastosowane przepływomierze muszą spełniać wysokie wymagania techniczne. Dodatkowym utrudnieniem jest możliwość okresowego występowania pracy sieci kanalizacyjnych w nadpiętrzeniu. Osobnym zagadnieniem są występujące w niektórych odcinkach przepływy wsteczne - tzw. cofki.

Aby sprostać tak wygórowanym warunkom, należy stosować przepływomierze profilujące. Ich zaletą jest fakt, że pomiar wykonywany jest na kilkunastu poziomach wypełnienia, a wynik przyporządkowany przestrzennie. Dzięki temu utrzymuje dokładność w pełnym zakresie zmian wielkości przepływów.

W trakcie pomiaru otrzymujemy również profil prędkości, który może być podstawą do szczegółowej analizy pracy kanału w trakcie trwania zjawisk ekstremalnych (np. deszcze nawalne). Przykładem takiego urządzenia są przepływomierze profilujące ultradźwiękowe typu OCM PRO CF, które zapewniają pomiar prędkości już do 4 metrów wypełnienia w zakresie od -1 do +6 m/s bez występowania strefy nieczułości.

KONTROLA STANU INSTALACJI

Oprócz czujników monitorujących przebieg procesów w oczyszczalniach ścieków, wymagane są też pomiary (lub inspekcja) stanu instalacji. Powinna ona być kontrolowana na przykład pod kątem występowania korozji. Na tę ostatnią narażone są szczególnie komponenty mające bezpośredni kontakt ze ściekami, substancjami chemicznymi używanymi do ich oczyszczania, ubocznymi produktami reakcji zachodzących w czasie obróbki ścieków oraz elementy wystawione na działanie czynników atmosferycznych, skoki temperatur i kontakt z materiałami ściernymi występującymi w ściekach.

Są to na przykład biegnące nad i pod ziemią przewody kanalizacyjne, kraty, wewnętrzne powierzchnie zbiorników i kontenerów, metalowe elementy wyposażenia, na przykład drabinki złazowe, pokrętła zaworów, skrzynki elektryczne oraz kołnierze rurowe. Oprócz tego monitoring pracy instalacji powinien też obejmować detekcję kumulacji różnych zanieczyszczeń, które mogą uniemożliwić prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni oraz pomiar stężenia gazów wybuchowych.

Case study 4: Oczyszczalnia ścieków, cd.

Obróbka osadów oddzielonych od ścieków

Osady oddzielone w oczyszczaniu ścieków są najpierw odwadniane oraz zagęszczane w celu zmniejszenia ich objętości. Następnie zostają przepompowane do zbiornika, gdzie są mieszane z wapnem.

Jest ono dodawane do momentu, gdy uzyskana zostanie odpowiednia wartość współczynnika pH. W ten sposób przygotowane odpady są pompowane do jednego z kilku zbiorników, w których pozostają do momentu ich opróżnienia przez firmę, która zajmuje się ich utylizacją.

Powiązane treści
Automatyka i pomiary upowszechniają się w branży wodociągowej
Inteligentne sieci wod-kan będą się rozwijały
Automatyka w przemyśle farmaceutyczno-medycznym
Automatyka w pojazdach specjalnych
Rynek automatyki przemysłowej będzie rósł
Pełna kontrola procesów technologicznych w systemie SCADA ControlMaestro
Rittal Ri4Power w dużej oczyszczalni ścieków w Turcji
Proficy Process Systems - system sterowania kluczowymi obiektami wod-kan
Wykorzystanie modułów telemetrycznych firmy InVentia w aplikacjach wodociągowo-kanalizacyjnych
Nowy system oczyszczania spalin w Elektrowni Opole
Inwestycja w oczyszczalni „Czajka” dofinansowania
Modernizacja zakładu wodociągów i kanalizacji w Szczecinie
Samowystarczalna oczyszczalnia ścieków w Tychach
Zobacz więcej w kategorii: Temat miesiąca
Artykuły
Oil&gas i sektor chemiczny - automatyka i pomiary w branżach procesowych
Silniki i napędy
Nowoczesne przekładnie i motoreduktory - kompendium
Obudowy, złącza, komponenty
Nowoczesne kable, złącza i osprzęt kablowy
Przemysł 4.0
Smart Factory 2024
Bezpieczeństwo
Automatyka i urządzenia do zastosowań specjalnych
Przemysł 4.0
Nowoczesna intralogistyka i logistyka zakładowa
Zobacz więcej z tagiem: Artykuły
Konferencja
Inteligentna robotyzacja w zasięgu ręki. ASTOR Tour 2025!
Targi krajowe
Targi Energetyczne ENERGETICS 2025
Targi krajowe
16. Międzynarodowe Targi Kolejowe TRAKO 2025

Poradnik doboru rozwiązań drukujących - drukarki mobilne, stacjonarne i przemysłowe

Jak dobrać drukarkę do zastosowań w logistyce, przemyśle czy handlu? Na co zwrócić uwagę, jeżeli chodzi o cechy i funkcje urządzenia? Jak zapewnić wysoką niezawodność pracy oraz trwałość systemu drukującego? A co z oprogramowaniem? W artykule odpowiadamy na powyższe pytania, przedstawiając przykłady nowoczesnych urządzeń drukujących, które z powodzeniem sprawdzają się w wymienionych zastosowaniach.
Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów