LASERY LINIOWE, KRZYŻOWE I INNE
Fot. 1. Typ lasera - krzyżowy, punktowy lub liniowy - dobierany jest w zależności od specyfiki produkcji
Jeżeli naszym celem jest precyzyjne wyznaczenie linii cięcia i tym samym zmniejszenie ilość odpadów do minimum, optymalnym rozwiązaniem będzie użycie lasera liniowego. Wyświetlona linia pokaże operatorowi najlepszą płaszczyznę cięcia. Lasery krzyżowe sprawdzają się najlepiej przy pozycjonowaniu. Jeżeli zatem nasza produkcja wymaga dokładnego ułożenia obrabianego materiału, powinniśmy postawić właśnie na ten typ lasera.
Odrębną kategorią są np. laserowe siatki. Oparte na dyfrakcyjnych elementach optycznych (DOE) zespoły laserowe służą do generowania siatek, linii, punktów oraz specjalnych znaków dostosowanych do wymagań użytkownika.
Obraz może być rzutowany na dowolną płaszczyznę i stanowi wygodną bazę dla montażu elementów - np. uchwytów, zdobień czy otworów. Obraz może też posłużyć do szybkiego sprawdzania położenia elementów konstrukcyjnych w stosunku do projektowanego wzorca.
Na rynku dostępne są także moduły laserowe o kształtach wiązki innych niż wymienione - np. najprostsze, czyli punktowe, lub znacznie bardziej skomplikowane. Te drugie wykonywane są na specjalne zamówienie, zatem produkcja jest droższa i bardziej czasochłonna. Jeżeli zależy nam na konkretnej wiązce, ale nie chcemy czekać, warto zwrócić się do producenta polskiego.
Rodzime firmy oferują lasery równie dobrej jakości co zachodnie, zapewniając przy tym krótszy czas realizacji (nie ma potrzeby dostawy międzynarodowej), korzystniejsze ceny oraz wsparcie przy montażu - i oczywiście przy doborze odpowiedniego urządzenia.
WIĄZKA CZERWONA LUB ZIELONA
Fot. 2. Polscy producenci oferują rozmaite moduły laserowe w niższych cenach niż zachodnie firmy - na zdjęciu produkty firmy Semicon: a) laser liniowy z regulowaną ogniskową LP-520L, b) laser liniowy ML-28 i c) laser liniowy ML87-PGL
Wybór koloru wiązki związany jest bezpośrednio z tym, gdzie urządzenie będzie wykorzystywane. Im mniej korzystne dla lasera warunki, czyli jasne i mocne światło, tym wyraźniejsza musi być generowana linia. Najlepiej widoczna w jasnej hali czy na nasłonecznionym placu będzie linia zielona i na ten kolor należy postawić.
Lasery z linią czerwoną mogą wybrać pracujący w halach, gdzie warunki oświetleniowe są stałe i przewidywalne. Kolejnym kryterium doboru jest moc optyczna. Pod tym terminem kryje się długość linii, którą laser będzie w stanie wyświetlić. Im dłuższą linię chcemy uzyskać, tym więcej mocy optycznej potrzebujemy.
MOC LASERA
Moduł laserowy zazwyczaj montuje się na maszynie za pomocą specjalnego uchwytu. Idealnie, jeżeli możemy zamocować go pod kątem 90° do płaszczyzny obrabianego materiału. Aby wyświetlana linia była odpowiednio długa, cienka i dobrze widoczna, laser musi być zogniskowany na odpowiednią odległość wynikającą z gabarytów maszyny.
Na rynku są urządzenia o regulowanej ogniskowej, które można montować na różnych uchwytach i dostrajać do danego położenia, na przykład LP-520L-10 marki Semicon. Wybierając laser, warto jednak skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dokonać optymalnego wyboru i zapewni informacje niezbędne do bezpiecznej pracy z tymi urządzeniami.
BEZPIECZEŃSTWO PRACY
Wszelkie kwestie związane z bezpieczeństwem pracy z laserami reguluje norma PN-EN 60825-1:2014, która dzieli urządzenia laserowe na klasy bezpieczeństwa. Klasy opisujące urządzenia, które są bezpieczne dla użytkownika i nie wymagają stosowania żadnych dodatkowych środków zabezpieczających, na przykład okularów ochronnych, to 1M oraz 2M.
Należy jednak pamiętać, że są to profesjonalne urządzenia przemysłowe, a nie zabawki. Wszelkie nieodpowiedzialne zachowania, celowe wpatrywanie się w wiązkę lasera czy kierowanie jej na innych, zawsze mogą być niebezpieczne.
KOSZTY ZAKUPU LASERÓW
A jak kształtują się ceny laserów i od czego są uzależnione? Składowymi jest wiele czynników, w tym moc, długość generowanej linii czy miejsce montażu - na przykład na zewnątrz, w doświetlonej hali lub w zakładzie o stałym oświetleniu. Moduły laserowe polskich firm, jak na przykład firmy Semicon, są znacząco tańsze niż podobne urządzenia zagranicznych gigantów, przy zachowaniu takiej samej jakości.
Podstawowy laser czerwony z osprzętem rodzimego producenta to koszt około 1000-1100 zł, na który składa się laser przeznaczony dla przemysłu drzewnego (850 zł netto), zasilacz (60-80 zł) oraz komplet uchwytów (160 zł). Na najbardziej zaawansowane urządzenie o bardzo dużej mocy optycznej trzeba przeznaczyć znacznie więcej, nawet do kilku tysięcy złotych.
Paweł Puchalski
kierownik działu optoelektroniki
Semicon Sp. z o.o.
