W Hanowerze Siemens zaprezentował otwarte portfolio do automatyzacji i cyfryzacji, które obejmuje: technologie sterowania, różnorodne narzędzia IT, m.in. pozwalające na implementację systemów z wykorzystaniem cyfrowych bliźniaków oraz służące do analizy danych z wykorzystaniem AI, a także szereg technologii IIoT. Takie portfolio pozwala na wdrażanie nowoczesnych rozwiązań w obszarze inżynierii produkcji, w szczególności pod kątem zapewniania konwergencji IT/OT. Łączy ono tradycyjną automatykę z przetwarzaniem brzegowym i chmurowym, a narzędzia IT ze sztuczną inteligencją oraz usługami cyfrowymi. Industrial Operations X to również część większej platformy biznesowej Siemens Xcelerator, która obejmuje współpracę z rynkowymi partnerami firmy.
Wraz z nowym „X” premierę miało kilka produktów. Był to przede wszystkim wirtualny sterownik PLC bazujący na Simatic S7-1500. Jest on sprzętowo niezależny od platformy sprzętowej, umożliwia centralne zarządzanie aplikacjami, ich łatwe modyfikowanie i dopasowywanie do zmieniających się potrzeb użytkownika. Dodatkowo może być skalowany pod względem mocy obliczeniowej i integrowany z systemami IT poprzez otwarte interfejsy. Zaprezentowana została również usługa chmurowa Simatic AX pozwalająca m.in. na rozwój oprogramowania dla automatyzacji, a także funkcja analityki i wizualizacji dla urządzeń krawędziowych. Przy tej okazji Siemens zintegrował swoją platformę chmurową Mindsphere jako część Industrial Operations X. Ma ona pozwalać na analizę danych w chmurze oraz zaawansowane wnioskowanie, zaś na zdjęciu występuje pod hasłem „Insights Hub”.
Z premier płyną dwa ważne wnioski. Po pierwsze Simatic S7-1500V to dopiero pierwszy z wielu tego typu sterowników. Można spodziewać się kolejnych premier urządzeń wirtualnych, które Siemens ma oferować równolegle z wersjami tradycyjnymi. Po drugie Industrial Operations X stanowi ważny krok nie tylko w kierunku stworzenia kompleksowej oferty cyfryzacji, ale przede wszystkim integracji światów IT/OT. Ten podział tutaj właściwie już nie istnieje, bo specjaliści IT mogą pracować z automatykami w środowisku, z którego korzystają na co dzień, a programiści PLC uzyskują dostęp do zaawansowanych narzędzi informatycznych. Ma to skutkować „większą elastycznością, modułowymi zakładami i liniami produkcyjnymi”, zaś wykorzystujące je firmy, niezależnie od wielkości, będą mogły przekształcać się „w zrównoważone przedsiębiorstwa cyfrowe”.
Należy jednak zauważyć, że rynek – rozumiany jako całość dostawców technologii automatyki i sterowania – zasadniczo już podąża w podobnym kierunku. Dobrym przykładem jest Bosch Rexroth, który podczas HM23 prezentował wprowadzoną kilka miesięcy temu platformę ctrlX Automation. Stanowi ona połączenie sprzętu i oprogramowania, które umożliwia łatwe tworzenie złożonych systemów oraz integracji technologii OT i IT – w tym pochodzących od różnych partnerów. Z kolei Beckhoff już od wielu lat, a nawet dekad, oferuje rozwiązania bazujące właśnie na wirtualnych sterownikach. Są one uruchamiane w oprogramowaniu TwinCAT, które może pracować na różnych platformach, w szczególności komputerach przemysłowych. To tylko wybrane przykłady, choć historia zna też niepowodzenia. Przykładem jest platforma IoT od GE, czyli Predix, której wykorzystanie i rozwój nie sprostały oczekiwaniom w niej pokładanym.
Czy branża będzie przekonana do rozwiązań takich jak opisywane? Można zapytać inaczej – a czy jest jakaś inna droga jej rozwoju? Czy w czasach cyfryzacji i Przemysłu 4.0 nadal można rozdzielać światy IT/OT? Sądzę, że nie. Uważam również, że prędzej bądź później wszyscy liczący się dostawcy automatyki przejdą podobną ścieżką. Tyle że nie wystarczy do tego pstryknięcie palcami. Wymaga to zarówno posiadania kompleksowej wizji zmian, jak też niemałego potencjału organizacyjnego i finansowego na opracowanie złożonych rozwiązań informatycznych. Muszą one być nie tylko efektywne, ale też bezpieczne pod względem cyfrowym, a z drugiej strony otwarte na tyle, aby mogły integrować różne technologie i dawać możliwość współpracy różnych interesariuszy. To niełatwe do osiągnięcia, ale właśnie takich propozycji poszukiwał będzie nowoczesny przemysł. Kierunek rozwoju branży, kierunek X został już wyznaczony.
Zbigniew Piątek
